तीर्थ मिश्र / विकासशील देशहरुमा चिकित्सा सूक्ष्मजीव विज्ञहरुको भूमिका अत्यन्तै महत्वपूर्ण छ। चिकित्सा सूक्ष्मजीव विज्ञहरुले विभिन्न संक्रामक रोगहरुको निदान, नियन्त्रण र उपचारमा योगदान पुर्याउँछन्। नेपाल जस्तो देशमा जहाँ स्वास्थ्य सेवाहरु सीमित छन्, त्यहाँ चिकित्सा सूक्ष्मजीवविज्ञहरुको आवश्यकता अझ बढी महत्त्वपूर्ण हुन्छ।
चिकित्सा सूक्ष्मजीवविज्ञहरुले रोगहरुको पहिचान गर्न, उपचारको योजना बनाउन र जनस्वास्थ्य संकटको व्यवस्थापनमा महत्वपूर्ण भूमिका खेल्छन्। उनीहरुले प्रयोगशालामा विभिन्न नमूनाहरुको परीक्षण गरेर रोगको प्रकार र त्यसको संवेदनशीलता निर्धारण गर्छन्। यसले चिकित्सकहरुलाई सही उपचार विधि चयन गर्न मद्दत पुर्याउँछ।
कोभिड-१९ महामारीको समयमा, चिकित्सा सूक्ष्मजीवविज्ञहरुले कुनै स्वार्थ बिना र जोखिम उठाएर राष्ट्रको सेवा गरेका थिए। तिनिहरुले नेपालमा महामारीको नियन्त्रण र व्यवस्थापनमा ठूलो योगदान पुर्याएका छन्। विशेषगरी, त्रिभुवन विश्वविद्यालयका सूक्ष्मजीवविज्ञहरुले धेरै पीसीआर प्रयोगशालाहरु स्थापना गरेका थिए, जसले गर्दा महामारीको समयमा परीक्षण क्षमता वृद्धि भएको थियो।
तर नेपालमा चिकित्सा सूक्ष्मजीवविज्ञहरुलाई उचित मान्यता र इजाजतपत्र प्रदान गर्ने प्रक्रियामा ठूलो समस्या देखिएको छ। नेपाल स्वास्थ्य व्यवसायी परिषद्का केही सदस्यहरुको स्वार्थी प्रवृत्तिले गर्दा योग्य सूक्ष्मजीवविज्ञहरुलाई इजाजतपत्र प्रदान गर्ने प्रक्रिया अवरुद्ध भएको छ। यो समस्या सुल्झाउन सरकार र सम्बन्धित निकायहरुले विशेष ध्यान दिनु आवश्यक छ।
योग्य सूक्ष्मजीवविज्ञहरुलाई इजाजतपत्र प्रदान नगर्नु भनेको जनस्वास्थ्यमा ठुलो जोखिम निम्त्याउनु हो। यसले रोगहरुको सही निदान र उपचारमा कठिनाई पैदा गर्छ। साथै, यो स्वास्थ्य प्रणालीमा अन्योलता र अव्यवस्था निम्त्याउने खतरा पनि हुन्छ।
अतः नेपालमा चिकित्सा सूक्ष्मजीवविज्ञहरुलाई उचित मान्यता र इजाजतपत्र प्रदान गर्नु अत्यावश्यक छ। यसले स्वास्थ्य सेवाहरुको गुणस्तर वृद्धि गर्नेछ र जनस्वास्थ्य संकटको प्रभावकारी व्यवस्थापनमा मद्दत गर्नेछ। सरकार र सम्बन्धित निकायहरुले यो विषयलाई गम्भीरतापूर्वक लिएर आवश्यक सुधारहरु लागू गर्नु पर्दछ।
नेपाल जस्तो विकाशशील देशको लागि, स्वास्थ्य क्षेत्रमा योग्यता र क्षमता भएका व्यक्तिहरुलाई उचित मान्यता र अवसर प्रदान गर्नु नै दीर्घकालीन सुधारको लागि महत्वपूर्ण छ। यसले न केवल स्वास्थ्य सेवाहरुमा सुधार ल्याउँछ, बरु सम्पूर्ण देशको स्वास्थ्यस्तर उकास्न मद्दत पुर्याउँछ।
( नेविसंघ केन्द्रीय सदस्य मिश्रले माइक्राेबायाेलाेजीमा एमएस्सी गरेका छन् )
